Trong suốt chặng đường học tập và trưởng thành của học sinh, những chuyến đi thực tế, khám phá lịch sử không chỉ đơn thuần là hoạt động ngoại khóa mà còn là những bài học sâu sắc về giá trị cội nguồn, tinh thần yêu nước và lòng tự hào dân tộc. Nhớ lời Bác dạy: “Dân ta phải biết sử ta/ Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam”, tập thể lớp 8A2 trường THCS Giảng Võ 2, quận Ba Đình, Hà Nội dưới sự dìu dắt của cô chủ nhiệm Phan Thị Việt Anh đã có nhiều trải nghiệm học tập lịch sử, văn hóa ý nghĩa.
Hành trình về những dấu mốc lịch sử - Thấu hiểu gian khổ từ quá khứ
Năm học 2022 – 2023, tập thể lớp chúng em đã có chuyến trải nghiệm lịch sử thú vị và ý nghĩa tại Bảo tàng đường Hồ Chí Minh và khu di tích Nhà tù Hỏa Lò.
Đến với Bảo tàng đường Hồ Chí Minh, chúng em thực sự bị thu hút bởi những hiện vật được trưng bày, những bức ảnh tư liệu quý giá,… đặc biệt được sống lại những năm tháng chiến tranh ác liệt mà hào hùng với biết bao cung bậc cảm xúc, đó là nỗi xúc động nghẹn ngào trước sự hi sinh oanh liệt của các chàng trai, cô gái thanh niên xung phong đang độ tuổi mười tám, đôi mươi phơi phới tuổi xuân; là sự cảm phục ý chí, nghị lực, tinh thần quả cảm của các chiến sĩ trước mưa bom bão đạn; hay trầm trồ thán phục tài trí của các anh khi có thể vô hiệu hóa những thiết bị hiện đại nhất của địch lúc bấy giờ. Họ chỉ là những con người bình thường, giản dị nhưng đã làm nên những điều phi thường.
Các bạn học sinh không khỏi ngạc nhiên, thích thú trước những thước phim tư liệu quý giá và hiệu ứng sa bàn sinh động, cảm giác như được tận mắt chứng kiến từng tuyến đường bộ, đường thủy, đường xăng dầu, đường kín được xây dựng, cùng với đó là bao gian khổ, hi sinh của lớp lớp những con người một thời “Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước” để giành độc lập dân tộc.
Nếu như Bảo tàng đường Hồ Chí Minh mang tới cho chúng em trải nghiệm về sự ác liệt của chiến tranh cùng niềm tự hào về những kỳ tích trên con đường huyền thoại thì khu di tích nhà tù Hỏa Lò lại đem tới những trải nghiệm về sự kiên cường, về ý chí phi thường vượt lên nỗi đau của những chiến sĩ cách mạng trung kiên. Bước qua nỗi đau tinh thần khi người thân hi sinh, bước qua nỗi đau thể xác bởi sự tra tấn dã man của giặc, các chiến sĩ cách mạng đã biến nhà giam thành trường học, biến cành lá thành tiếng nhạc, biến sự tàn bạo của kẻ thù thành sức mạnh, ý chí, nghị lực,…
Chuyến tham quan trải nghiệm lịch sử đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng mỗi thành viên của lớp. Các sự kiện và nhân vật lịch sử được tái hiện sinh động qua các thước phim, câu chuyện kể, qua những bức ảnh, hiện vật đầy chân thực. Lịch sử không còn là những dòng sự kiện khô khan hay những con số mà lịch sử đang sống trong tâm trí, trái tim của chúng em.
Gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc bằng tâm hồn
Năm học 2023 – 2024, tập thể lớp tiếp tục hành trình tìm về cội nguồn dân tộc qua văn hóa với những chuyến tham quan khu di tích Hoàng thành Thăng Long, Bảo tàng Dân tộc học, Bảo tàng Hồ Chí Minh và khu di tích Nhà sàn của Bác.
Hoàng thành Thăng Long – di sản thế giới, không chỉ là nơi ghi dấu sự thịnh vượng của các triều đại mà còn thể hiện sự trường tồn của dân tộc Việt Nam qua hàng nghìn năm. Trong không gian cổ kính, văn hóa mấy nghìn năm của đất nước như hiển hiện trước mắt, từng viên gạch, mảnh gốm,… đều kể lại câu chuyện của một dân tộc vừa kiên cường, bất khuất vừa trí tuệ, tài hoa, nhân ái.
Tại bảo tàng Dân tộc học, chúng em đã được biết đến những nét văn hóa đặc sắc của các dân tộc trải dọc theo chiều dài đất nước: tín ngưỡng thờ mẫu, tục thờ cúng tổ tiên của người Kinh; lễ Lẩu Then của người Tày; lễ Cấp sắc của người Dao,… hay những kỹ thuật thủ công truyền thống như kỹ thuật làm nón làng Chuông, làm gốm của người Chăm; kỹ thuật may, thêu váy vô cùng nghệ thuật của người phụ nữ H’Mông, kỹ thuật dệt may chăn gối của các cô gái Thái;… Mỗi bộ quần áo, mỗi chiếc chăn, chiếc gối, chiếc bình,… đều được làm thủ công tỉ mỉ, mang đậm bản sắc riêng của từng dân tộc.
Các bạn học sinh tìm hiểu về phong tục tập quán đa dạng của các dân tộc trên đất nước Việt Nam
Chúng em không chỉ ngạc nhiên trước những lễ tục độc đáo của người đồng bào dân tộc mà còn trầm trồ thán phục đôi bàn tay khéo léo và sự sáng tạo tuyệt vời của họ, từ đó hiểu được quan niệm của họ về thiên nhiên, về đời sống nhân sinh và cách ứng xử với thiên nhiên, con người.
Tại bảo tàng Hồ Chí Minh và khu di tích nhà sàn của Bác, tập thể lớp chúng em được nghe về cuộc đời hoạt động cách mạng rất gian nan nhưng cũng đầy vinh quang của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bên cạnh một nhà cách mạng, Bác còn là một nhà văn hóa lớn. Ở Người có sự kết hợp giữa tinh hoa văn hóa dân tộc và tinh hoa văn hóa nhân loại. Bác đặc biệt chú trọng việc gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc.
Các em học sinh chăm chú lắng nghe thuyết minh về Bác
Xúc động và thấm thía nhất chính là lúc chúng em đứng trước tòa nhà 67 – nơi Bác ở hai tuần trước lúc ra đi và xem phim tư liệu về những giây phút cuối đời của Bác. Lúc sinh thời, Bác luôn dành tình cảm đặc biệt cho các em thiếu niên, nhi đồng, trước lúc ra đi, Bác cũng không quên gửi lời chào tới các em. Nhớ lời Bác dặn “Non sông Việt Nam có trở nên vẻ vang hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em”, mỗi bạn trong lớp đều tự nhắc mình cần ý thức được trách nhiệm to lớn của bản thân trong công cuộc gìn giữ và xây dựng Tổ quốc.
Những chuyến tham quan trải nghiệm đầy ý nghĩa đã mang đến cho học sinh chúng em sự hiểu biết về văn hóa, lịch sử Việt Nam và thấu hiểu nỗi gian lao của các thế hệ trong việc bảo tồn văn hóa, lịch sử. Cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng có nói: “Văn hóa còn thì dân tộc còn. Văn hóa mất thì dân tộc mất”. Chúng em nhận thức được rằng văn hóa, lịch sử, tiếng nói chính là hồn cốt của mỗi dân tộc; biết lưu giữ văn hóa, trân trọng lịch sử, yêu tiếng nói của dân tộc mình, gìn giữ chúng bằng cả tâm hồn thì mới giữ được dân tộc đó trường tồn trước bao sóng gió, thăng trầm và ngày càng phát triển.
Hướng tới những hành trình mới
“Lòng yêu nhà, yêu làng xóm, yêu miền quê trở nên lòng yêu Tổ quốc” (I-li-a Ê-ren-bua). Lòng yêu nước được nuôi dưỡng, bồi đắp từ những điều, những tình cảm giản dị nhất. Mỗi nơi đã đi đều khơi dậy trong chúng em bao xúc cảm chân thành, mãnh liệt. Năm học 2024 – 2025, tập thể lớp 8A2 của chúng em sẽ tiếp tục hành trình khám phá mới để hiểu hơn những nét đẹp trong văn hóa, con người Việt Nam, để thêm yêu và tự hào về đất nước mình, để biết ơn các thế hệ cha ông, biết trân trọng, gìn giữ và phát huy những nét đẹp quý giá đó.
Nhóm Rubic lớp 8A2
